પંડિત રવિશંકર પ્લેનમાં તેની બાજુની સીટ તેમના સિતાર માટે ‘સુરશંકર’ના નામે બુક કરાવતા

સમગ્ર વિશ્વમાં ભારતીય શાસ્ત્રીય સંગીતને લોકપ્રિયતાના નવા આયામો આપનાર સિતારવાદક પંડિત રવિશંકરનો જન્મ આ દિવસે 1920માં બનારસમાં થયો હતો. તેઓ 7 ભાઈઓમાં સૌથી નાના રવિશંકરને બાળપણથી જ સંગીતમાં રસ હતો. રવિશંકર ભારતના કેટલાક સંગીતકારોમાંના એક છે, જેઓ પશ્ચિમમાં પણ ખૂબ જ લોકપ્રિય રહ્યા હતા. પંડિતજી 10 વર્ષની ઉંમરથી તેમના ભાઈના ડાન્સ ગ્રુપનો ભાગ હતા. શરૂઆતમાં તેનો ઝુકાવ નૃત્ય તરફ હતો. પરંતુ 18 વર્ષની ઉંમરે તેમણે સિતાર શીખવાનું શરૂ કર્યું અને આ માટે મૈહરના ઉસ્તાદ અલાઉદ્દીન ખાન પાસેથી દીક્ષા લીધી.

પંડિત રવિશંકરનો તેમની સિતાર સાથે ઊંડો સંબંધ હતો. તે દુનિયામાં ક્યાંય પણ શો કરવા જાય તો તેના માટે પ્લેનમાં બે સીટ બુક કરવામાં આવતી હતી. એક બેઠક પંડિત રવિશંકર માટે, બીજી સુરશંકર માટે. સુરશંકર તેમના સિતારનું નામ હતું.

લગ્નજીવન વિવાદોથી ભરેલું…
પંડિત રવિશંકરનું લગ્નજીવન વિવાદોથી ઘેરાયેલું હતું. તેમના પ્રથમ લગ્ન 1941માં ગુરુ અલાઉદ્દીન ખાનની પુત્રી અન્નપૂર્ણા સાથે થયા હતા. પુત્રના જન્મ પછી તેઓ અન્નપૂર્ણાથી અલગ થઈ ગયા, પછી તેઓ નૃત્યાંગના કમલા દેવીના સંપર્કમાં આવ્યા. કમલા દેવી સાથે સંબંધ તોડ્યા પછી, તેઓ સુકન્યા રાજનના સંપર્કમાં આવ્યા, જેમાંથી તેમને પુત્રી અનુષ્કા શંકરનો જન્મ થયો. 1980 ના દાયકાના અંતમાં, તેનો સ્યુ જોન્સ સાથે સંબંધ હતો, જેમની સાથે 1989 માં પુત્રી નોરાહ જોન્સનો જન્મ થયો, જે આજે અમેરિકામાં જાણીતી ગાયિકા છે.

વિદેશી સંગીત અને સિતારનું ફ્યુઝન
પંડિત રવિશંકર પશ્ચિમી દેશોમાં ભારતીય સંગીતને લોકપ્રિય બનાવવા માટે જાણીતા છે. 1966 માં, તેણી બીટલ્સના જ્યોર્જ હેરિસનને મળી, તે સમયે યુવાનોમાં રોક અને જાઝ સંગીતનો પોતાનો જુસ્સો હતો. રવિશંકર યુવાનો વચ્ચે ગયા અને તેમનું ધ્યાન ખેંચ્યું. તેમણે જ્યોર્જ હેરિસન, ગિટારવાદક જીમી હેન્ડ્રીક્સ અને વાયોલિનવાદક યેહુદી મેનુહિન જેવા જાણીતા વિદેશી સંગીતકારો સાથે ‘ફ્યુઝન’ સંગીત બનાવ્યું.

પુત્રી અનુષ્કા સાથે સ્ટેજ પર છેલ્લું પ્રદર્શન
પંડિત રવિશંકરને સંગીત પ્રત્યે ખૂબ પ્રેમ હતો તેણે 4 નવેમ્બર 2012ના રોજ કેલિફોર્નિયામાં તેની પુત્રી અનુષ્કા સાથે છેલ્લી વખત પરફોર્મ કર્યું હતું. પ્રેઝન્ટેશન પહેલા તેની તબિયત એટલી ખરાબ હતી કે તેણે ઓક્સિજન માસ્ક પહેરવો પડ્યો હતો. તેમની નાદુરસ્ત તબિયતને કારણે આ કાર્યક્રમ અગાઉ 3 વખત મોકૂફ રાખવામાં આવ્યો હતો.

પંડિત રવિશંકરને દેશ-વિદેશના તમામ એવોર્ડ્સ ઉપરાંત તેમને ત્રણ ગ્રેમી એવોર્ડ પણ મળ્યા હતા. તેમને ભારતના સર્વોચ્ચ નાગરિક સન્માન ભારત રત્નથી પણ નવાજવામાં આવ્યા છે. તેઓ 1986 થી 1992 સુધી રાજ્યસભાના નામાંકિત સભ્ય પણ હતા. 12 ડિસેમ્બર 2012 ના રોજ સાન ડિએગો, યુએસએની એક હોસ્પિટલમાં તેમનું અવસાન થયું.

કપ્તાનના સમાચાર ઝડપથી અને સૌથી પહેલાં વાંચવા માટે કપ્તાનની મોબાઇલ એપ્સ ડાઉનલોડ કરો…

કપ્તાની મોબાઇલ એપ ડાઉનલોડ કરવા નીચેની લીંક પર ક્લિક કરો… https://play.google.com/store/apps/details?id=in.co.kaptaan.kaptaannews